Njegovo puno ime je Šemsuddin Ebu-Abdullah Muhammed ibn Ahmed ibn Abdulhadi el-Makdisi el-Hanbeli. Rođen je u Damasku 704./705. godine po Hidžri.
Odrastao je u ulemanskoj porodici, u porodici Kudame koja je iznjedrila preko desetak eminentnih islamskih učenjaka.
Njegova porodica Kudame vuče porijeklo do Omera ibnul-Hattaba, radijaAllahu ‘anhu, pa je zbog toga nazivaju Omerijevićka porodica. Njegova porodica je učinila hidžru iz Palestine (Bejtul-makdisa) u Damask. Prvo znanje koje je stekao jeste od svoga oca Ahmeda ibn Abdulhadija koji je također bio učenjak. Zbog toga se njegov otac šejh Ahmed ibn Abdulhadi ubraja među njegove učitelje.
Ubraja se u velike hanbelijske učenjake. Bio je veoma istaknut u hadiskim naukama, nauci o prenosiocima hadisa, gramatici i arapskom jeziku. Kaže se da je bio najbolji učenik šejhul-islama Ibn-Tejmijje, rahimehullah, kada je hadiska nauka u pitanju.
Njegovi učitelji
Učio je pred velikim brojem istaknutih učenjaka svoga vremena, od kojih je učio razne znanosti. Njegovi najpoznatiji učitelji bili su:
Šejhul-islam Ibn-Tejmijje;
Džemaluddin el-Mizzi;
Kadija Tekijjuddin Sulejman;
Šemsuddin ez-Zehebi;
Ebu-Bekr ibn Abdudda’im;
Ibn-Kajjim el-Dževzijje.
Djela imama Ibn-Abdulhadija
Napisao je mnoga djela iz raznih oblasti, kao što su tevhid, hadis, fikh, tefsir, arapski jezik i historija. U njegovoj biografiji se spominje da je napisao više od sedamdeset djela, međutim, mnoga od njegovih djela nisu završena zbog njegove rane smrti prije četrdesete godine. Spomenut ćemo samo neka njegova djela:
El-‘ukud ed-durrijje min menakibi šejhil-islam Ibn-Tejmijje;
Es-sarim el-munki fir-redd ‘ala es-Subki;
El-muharrer fil-hadis (el-ahkam);
Tenkihu et-tehkik fi ehadisi et-ta’lik;
El-ehadisu-di’af fi minhadž es-sunneh;
El-ahkamul-kebir;
El-emru bil-ma’ruf ven-nehju ‘anil-munker, i druga djela.
Učenjaci i historičari o njemu
Dželaluddin es-Sujuti je o njemu rekao: “Bio je jedinstven imam, veliki učenjak hadisa, izuzetno pametan fakih, gramatičar, lingvista, i jedan od inteligentnijih učenjaka usuli-fikha i arapskog jezika.”
Islamski historičar Salahuddin es-Safedi kaže: “Da je Ibn-Abdulhadi živio duže bio bi čudo! Kad god bih ga sreo upitao bih ga ponešto o književnosti i arapskom jeziku, on bi odgovarao tako brzo i rječito, čemu sam se divio. Viđao sam ga kako popravlja (svog šejha) imama El-Mizzija kada bi pogriješio ime ravije nekog hadisa, a imam El-Mizzi bi prihvatao od njega.”
Njegov šejh imam El-Mizzi, rahimehullah, jedne prilike je o njemu rekao: “Nikada ga nisam sreo a da se nisam okoristio od njega.” Iste ove riječi je o njemu rekao i njegov drugi učitelj Ez-Zehebi, kada je Ibn-Abdulhadi preselio Ez-Zehebi je plakao. Kada su ga upitali zašto plačeš? Rekao je: “Nikada ga nisam sreo a da se nisam okoristio od njega.”
Imam Ibn-Kesir je o njemu rekao: “Ibn-Abdulhadi je stekao znanje koje nisu dostigli mnogi veliki šejhovi. On se najviše istakao u hadisu, zatim u fikhu, tefsiru, islamskoj historiji i drugim naukama. Također je imao mnogo korisnih zbirki i komentara. Bio je jako dobar u pamćenju imena prenosilaca hadisa, kao i pamćenju puteva hadisa. Dobro je poznavao hadisku disciplinu “el-džerh vet-ta'dil” koja se bavi vrednovanjem prenosilaca hadisa. Bio je jako pronicljiv, poznavao je hadise pri kojima se nalazi skrivena mahana koja utiče na njihovu vjerodostojnost iako po svojoj spoljašnjosti izgledaju čisti od te mahane. Bio je jakog i zdravog razuma, i ono što je najbitnije, bio je na putu prvih generacija slijedeći Kur'an i sunnet, i ustrajući u činjenju dobrih djela.”
Ibn-Hadžer je o njemu rekao: “On je bio izvrstan učenjak u hadisu, usuli-fikhu, arapskom jeziku i drugim naukama.”
Historičar Hajruddin ez-Zirikli kaže: “Sumnjao sam kada je u pitanju datum njegovog rođenja i smrti, i to da je umro tako mlad, sve dok nisam pronašao komad rukopisa iz knjiga jednog od njegovih suvremenika koji između ostalog kaže: ‘Da je živio duže bio bi čudo!’”
Njegov ahlak
Imam Ibn-Abdulhadi, rahimehullah, bio je prefinjenog ahlaka. Imao je nešto nevjerovatno u svom ahlaku. Jedan od najboljih primjera koji oslikuju njegov lijepi ahlak jeste događaj koji prenosi Ibn-Tulun el-Dimeški u svome djelu “El-Kala’idul-dževherijje” da je jedne prilike mladi imam Ibn-Abdulhadi, rahimehullah, imao debatu sa starijim poznatim fakihom Ahmed ibn Kadi el-Džebelom, koji je također bio učenik šejhul-islama Ibn-Tejmijje, rahimehullah.
Kada se rasprava zahuktala, Ahmed ibn Kadi el-Džebel je pljunuo u lice imama Ibn-Abdulhadija! On je obrisao pljuvačku svojim dlanom i rekao: “Ona je čista po idžma’u muslimana, nego ako imaš dokaz iznesi ga.”
Preseljenje na ahiret
Imam Ibn-Abdulhadi, Allah mu se smilovao, umro je u srijedu, 10. džumadul-ula, 744. godine po Hidžri u svojoj 39. godini života.
Imam Ibn-Kesir, rahimehullah, kaže: “U srijedu, desetog džumadul-ula, na ahiret je preselio naš prijatelj, šejh, imam, veliki učenjak, Šemsuddin Muhammed sin šejha Ahmeda ibn Abdulhadija, Allah mu se smilovao i podario Džennet.
Bolovao je oko tri mjeseca od čira, groznice i tuberkuloze. Potom se njegovo stanje pogoršalo, izazivajući jaku dijareju, a njegova slabost se pojačavala sve dok nije umro tog dana prije ikindijskog ezana.
Njegov otac me je obavijestio da su njegove posljednje riječi koje je izgovorio bile: “Svjedočim da nema boga dostojnog obožavanja osim Allaha i svjedočim da je Muhammed Allahov poslanik. Allahu moj, učini me od onih koji se često kaju i mnogo čiste!”
Dženaza-namaz mu je klanjana u četvrtak u džamiji El-Muzafferi. Dženazi su prisustvovale kadije, ugledni ljudi, uključujući učenjake, emire, trgovce i običan narod. Ukopan je u Revdi pored mezara imama Sejfuddina ibn Medžda el-Hanbelija, Allah im se smilovao.”
_____________________________________
Izvori:
Biografija Ibn-Abdulhadija, dr. Muhammed ibn Abdullah el-‘Avšen;
Sažetak biografije imama Ibn-Abdulhadija, dr. Ali er-Rebi’i;
El-E’lam, 5/326., autora Hajruddina ez-Zirkilija;
El-Kala’idul-dževherijje fi tarih es-salihijje, autora Ibn-Tuluna ed-Dimeškija;
Zejlu tezkiretil-huffaz, autora Ebul-Muhasina el-Husejnija;
El-Bidaje ven-nihaje, autora Ibn-Kesira, 14/10. Poglavlje: Događaji iz 744. godine po Hidžri.
Nema komentara